زئولیت‌های سنتزی مواد معدنی آلومینوسیلیکاتی کریستالی هستند که به‌صورت مصنوعی برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی تولید می‌شوند. این ترکیبات دارای ساختار متخلخل با آرایش دقیقی از کانال‌ها و حفره‌ها هستند که آن‌ها را به کاتالیست‌های کارآمد، جاذب‌های قوی و مواد تبادل یونی مؤثر تبدیل می‌کند.
زئولیت‌های سنتزی نسخه‌های مهندسی‌شده‌ای از زئولیت‌های طبیعی هستند که برای دستیابی به خواص خاصی متناسب با کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند. این زئولیت‌ها معمولاً از طریق سنتز هیدروترمال تولید می‌شوند که طی آن ترکیبی از آلومینا، سیلیکا و سایر مواد شیمیایی در شرایط کنترل‌شده واکنش داده و ساختار مطلوب زئولیت را تشکیل می‌دهند. در این فرآیند، می‌توان اندازه حفرات، شکل و میزان اسیدیته زئولیت را تنظیم کرد تا نیازهای خاص هر کاربرد را برآورده سازد.
انواع مختلفی از زئولیت‌های سنتزی وجود دارد که هر یک دارای ویژگی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فردی هستند. برخی از زئولیت‌های پرکاربرد عبارت‌اند از:
- زئولیت A
- زئولیت X (NaX)
- زئولیت Y (NaY)
- زئولیت ZSM-5
- زئولیت بتا (Beta Zeolite)
- زئولیت موردنیت (Mordenite)
این زئولیت‌ها در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، تصفیه آب، صنایع دارویی و محیط‌زیست به‌طور گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرند.
